Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2016

Οι εκκλησίες στην Πορτάρα της Νάξου

Η Πορτάρα, το σήμα κατατεθέν της Νάξου είναι η είσοδος ενός αρχαίου ναού αφιερωμένου στον Απόλλωνα ή τον Διόνυσο ή όπως λέει ο θρύλος ήταν τα παλάτια της Αριάδνης γι’αυτό και μέχρι σήμερα το νησάκι ονομάζεται ‘’Παλάτια’’.
Πέρα όμως από την αρχαιολογική αξία της Πορτάρας και του αρχαίου ναού υπάρχει... και το κομμάτι της ορθόδοξης χριστιανικής ιστορίας του συγκεκριμένου αυτού σημείου της Νάξου. Με τα υλικά του αρχαίου ναού και πάνω στον ίδιο χώρο κτίσθηκαν στα χρόνια της βυζαντινής αυτοκρατορίας, της ενετοκρατίας και της τουρκοκρατίας χριστιανικοί ναοί και κάποτε μοναστήρι.
Από τις ανασκαφές αποκαλύφθηκε πως ο αρχαίος ημιτελής ή μισοκατεστραμμένος ναός μετατράπηκε στον 5ο μ.χ. αιώνα σε χριστιανική βασιλική. Είχε τρία κλίτη, διαμορφωμένα πάνω σε τμήματα του αρχαίου ναού. Η πόρτα της εισόδου είχε σχηματισθεί με τη κοπή του μαρμάρου της βάσεως της Πορτάρας, που διακρίνεται μέχρι σήμερα. Το δάπεδο του ναού ήταν χαμηλότερό και σε ορισμένα σημεία διακρίνεται η θέση του ιερού και της αγίας τράπεζας. Ο χριστιανικός αυτός ναός ήταν αφιερωμένος, κατά τις σχετικές ενδείξεις στην Παναγία (Αγία Ζώνη ή Παλατιανή). Κλίτη του ναού ή μεταγενέστερος ναός στο ίδιο σημείο ήταν αφιερωμένα στον Άγιο Νικόλαο και στον Άγιο Κωνσταντίνο. Βρέθηκε πλάκα εγκαινίων ναού του Αγίου Κωνσταντίνου του 9ου αιώνα μ.χ..
Το μοναστήρι και ο ναός, που ήταν στο σημείο αυτό, στα 1207 χρησιμοποιήθηκαν από τον Σανούδο σαν αποθήκη πυρομαχικών. Καταστράφηκαν στα 1344 από Τούρκους πειρατές.
Στο ΝΑ μέρος της νησίδας κοντά στη θάλασσα διακρίνονται τα ερείπια μικρού ναού. Κτίστηκε προ του 1770 από μοναχούς της απέναντι μονής του Αγίου Γεωργίου της Γρόττας, ύστερα από όνειρο του παράλυτου ηγουμένου της Μονής που ήρθε στα Παλάτια και βρήκε την εικόνα του αγίου στη θάλασσα. Σε λίγα χρόνια ο ναός καταστράφηκε. Ο Μέγας διερμηνέας του Ρώσικου Στόλου Ν. Μαυρογένης θέλησε στα 1775 να κτίσει στο ίδιο σημείο μεγάλη εκκλησία. Βρήκε όμως αντίδραση και εγκατέλειψε το σχέδιο του.
Η μόνη απεικόνιση ναού ή ερειπίων ναού στη νησίδα Παλάτια της Νάξου, που υπάρχει σήμερα, έχει δημοσιευθεί στην εφημερίδα ΝΑΞΙΑΚΟ ΜΕΛΛΟΝ (φωτογραφία παραπάνω) στις 15 Μαΐου 1945. Οι παραπάνω πληροφορίες είναι από τον τουριστικό οδηγό Η ΝΑΞΟΣ του Γεωργίου Μ. Μελισσηνού που εκδόθηκε το 1968.



Επιμέλεια ΟΡΕΙΝΟΣ ΑΞΩΤΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: