Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ιστορικά, αποτελεί την υλοποίηση του οράματος για μια Ευρώπη των λαών, μια Ευρώπη αδελφοσύνης, η οποία δεν θα ξαναζούσε τη φρίκη του Α’ και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τουλάχιστον αυτό ήταν το όραμα κι έτσι ξεκίνησε, πριν από περίπου 60 χρόνια. Ωστόσο, το όραμα αυτό σταδιακά ξεθώριασε και αλλοτριώθηκε σε σημείο, που σήμερα, μπορούμε με βεβαιότητα να λέμε ότι η πραγμάτωση εκείνου του στόχου απέτυχε τραγικά. Κύριο μέλημα της σημερινής Ευρώπης, τουλάχιστον έτσι όπως παρουσιάζεται στα μάτια των Ευρωπαίων πολιτών, είναι η απόλυτη υποταγή κρατών και ανθρώπων σε μια κυνική αγορά, που λειτουργεί δίχως κανόνες, δίχως όρους και όρια, χάριν της διασφάλισης της...
τραπεζικής σταθερότητας και των τραπεζικών κερδών. Την ίδια ώρα, η πολιτική της ισχύ είναι μάλλον μηδενική και σε κάθε περίπτωση αμφισβητούμενη, αφού σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να μιλάμε για ισχυρό πολιτικό πόλο στο παγκόσμιο γεωπολιτικό σκηνικό. Η πρόσφατη κρίση στην Ουκρανία και η επιδεικτική απαξίωση των Ευρωπαϊκών θέσεων, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.
2. Ποια είναι η αιτία της κρίσης στην ΕΕ;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι τεράστια και πολυεπίπεδη και ο θεμιτός χώρος που μου παρέχει το economist.gr, εκ των πραγμάτων δεν επαρκεί για να δοθεί μια πλήρης και εμπεριστατωμένη απάντηση. Ακροθιγώς, μόνο μπορώ να αναφέρω, τις δυο, κατά την άποψή μου σημαντικότερες αιτίες της κρίσης. Η πρώτη είναι ότι το σημερινό οικονομικό έκτρωμα και συνάμα αυτή η ιστορικοπολιτική ανωμαλία, που ονομάζουμε με την ελκυστική ονομασία «ενωμένη Ευρώπη» κατ’ αρχάς πάσχει από ένα πρωτοφανές έλλειμμα. Έλλειμμα δημοκρατίας. Χαρακτηριστικότερο όλων είναι ότι όλοι οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών, αν και σε καθημερινή βάση αποφασίζουν για τις τύχες και τις ζωές περίπου 350 εκατομμυρίων ανθρώπων, στερούνται της άμεσης δημοκρατικής νομιμοποίησης ων Ευρωπαίων πολιτών! Η Ευρώπη σήμερα διοικείται από ένα σκιωδώς προκύψαν διευθυντήριο που, με τις πράξεις ή/και τις παραλείψεις του, αποδεικνύει ότι είναι ταγμένο στην εξυπηρέτηση πανίσχυρων συμφερόντων, άσχετων με τα συμφέροντα των πολιτών. Σε δεύτερο επίπεδο, μια από τις κυριότερες αιτίες της κρίσης είναι το ίδιο το νόμισμα που υιοθέτησε η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ευρώ. Το ευρώ, ως νόμισμα, αφενός μετατρέπει τις τράπεζες σε θεσμικούς πολιτικούς συνομιλητές και συνεκτικούς παράγοντες του ευρωσυστήματος. Ως εκ τούτου, παρέχει πολιτική ισχύ σε άγνωστα οικονομικά συμφέροντα, που έχουν άγνωστες στοχεύσεις και εν πολλοίς, ανεξέλεγκτες μεθόδους. Αφετέρου, από την όλη αρχιτεκτονική του, το ευρώ είναι κατασκευασμένο, ώστε να γεννά χρέος. Το χρέος, αποτελεί την νέα προνομιακή καπιταλιστική αγορά. Και συνάμα είναι εργαλείο επιβολής πολιτικής. Με το όπλο του χρέους, που γεννά το ευρώ, η ενωμένη Ευρώπη επιβάλλει πολιτικές που εξαθλιώνουν ολόκληρα κράτη, ανατρέπει τα ανθρώπινα και κοινωνικά δικαιώματα και επιχειρεί να αντιστρέψει μια αξιωματική θέση: Αντί οι δομές να υπηρετούν τον άνθρωπο, πρέπει πλέον ο άνθρωπος να υπηρετεί τις δομές. Αυτό από μόνο του συνιστά στρέβλωση, που όμοιά της θα μπορούσαμε να ανακαλύψουμε μόνο στην «εθνικοσοσιαλιστική» Γερμανία πριν τον Β Παγκόσμιο Πόλεμ
3. Το κοινωνικό κράτος δικαίου στην ΕΕ, θρυμματίζεται συστηματικά. Τι μπορούμε να κάνουμε;
Το κοινωνικό κράτος, με βάση την θεωρία των αυτορρυθμιζόμενων αγορών (της οικονομικής σχολής του Σικάγο) δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα δημοσιονομικό βάρος. Δηλαδή, αντιμετωπίζεται σαν ένα άνευ ουσίας έξοδο, το οποίο πρέπει να περικοπεί. Οι κατακτήσεις των κοινωνικών αγώνων τουλάχιστον 200 ετών εξανεμίζονται μέσα σε 4 χρόνια μνημονίων, υπό τη σταλινοφασιστική προμετωπίδα της υποτιθέμενης δημοσιονομικής προσαρμογής και του δήθεν δημοσίου συμφέροντος. Ποια θα πρέπει να είναι η αντίδρασή μας; Μα νομίζω, είναι προφανές, τουλάχιστον στα δικά μου μάτια. Αρνούμαι να αποδεχτώ ως πρόοδο την ταχεία οπισθοδρόμηση. Αρνούμαι να αποδεχτώ ως ανάγκη ή ως δημόσιο συμφέρον την ευημερία των αριθμών σε βάρος της αξιοπρέπειας ή και της ζωής των ανθρώπων. Αρνούμαι να αναγνωρίσω την πρωτοκαθεδρία των τραπεζών έναντι των λαών. Και η άρνηση αυτή, που αποτελεί ακλόνητη θέση εκατομμυρίων ευρωπαίων, θεωρώ ότι πρέπει να ακουστεί παντού. Το επόμενο Ευρωκοινοβούλιο είναι μόνο η αρχή. Ήρθε η ώρα, ο αγώνας να επεκταθεί σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, σε κάθε πολιτική πρόκληση. Όλοι οι πολίτες, οργανωμένοι με θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, με σαφείς στοχεύσεις και οράματα, ήρθε η ώρα να διεκδικήσουμε το μέλλον που θέλουμε, κι όχι το μέλλον που θέλουν να μας επιβάλλουν. Ο δρόμος είναι ανοιχτός. Αρκεί να το πιστέψουμε.
4. Η ελίτ των τραπεζών, των πολυεθνικών, των γραφειοκρατών των Βρυξελλών είναι φανερό πως δεν μπορούν να δώσουν όραμα, εμπιστοσύνη και ελπίδα στους ευρωπαϊκούς λαούς. Τι μπορεί να δώσει όραμα και ελπίδα;
Δεν μου προκαλεί εντύπωση που οι γραφειοκράτες δεν καταφέρνουν να εμπνεύσουν. Το αντίθετο, ναι, θα μου προκαλούσε μεγάλη εντύπωση. Με ρωτάτε τι μπορεί να δώσει όραμα κι ελπίδα. Δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι κατέχει την εξ αποκαλύψεως αλήθεια και εγώ, αφού με ρωτάτε, απεχθάνομαι τον τίτλο της αυθεντίας. Η απάντησή μου είναι…εμείς! Όλοι εμείς! Όλοι μας, άλλος περισσότερο κι άλλος λιγότερο, έχουμε φτιάξει στο μυαλό μας ένα στιγμιότυπο του επιθυμητού μέλλοντός μας. Το μόνο του χρειάζεται είναι να αφουγκραστούμε την κοινωνία. Ξέρετε, δημοκρατία είναι, όχι μόνο να μπορείς να μιλάς ελεύθερα αλλά κυρίως να ακούς τις απόψεις του συνομιλητή σου. Να αφουγκράζεσαι τα όνειρα, τις ελπίδες του, τους φόβους και τα άγχη του και κινούμενος με σεβασμό, με δημοκρατικές και διάφανες διαδικασίες, με προτεραιότητα στον άνθρωπο, να γκρεμίσεις από τα θεμέλια αυτό που χτίστηκε στραβά και να το ξαναχτίσεις από την αρχή, καθαρό, όμορφο και αληθινό, για να υπηρετήσει όλα αυτά που οι πολίτες θέλουν. Με άλλα λόγια, η λύση είναι η Δημοκρατία! Τις λύσεις τις έχει ο λαός. Κι αυτός πρέπει να τις αναδείξει και να τις επιβάλλει.
Μάριος Μαρινάκος
(Από παλαιότερη συνέντευξή μου στο economist.gr την οποία αναρτώ θεωρώντας την πιο επίκαιρη από ποτέ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου