Η ορεινή Νάξος του 1908 σαν μικρογραφία της σύγχρονης Ελλάδος

Πολλές φορές διαβάζοντας κανείς άρθρα σε εφημερίδες του προηγούμενου αλλά και του προ προηγούμενου αιώνα είναι σαν να βλέπει την Ελλάδα όπως είναι σήμερα και αναρωτιέται: τελικά τι αλλάζει και τι μένει ίδιο; Ένα τέτοιο άρθρο δημοσιεύει η εφημερίδα Αιγαίο με αρθρογράφο τον Π.Ν. Ευριπαίο τον μετέπειτα βουλευτή Νάξου με τους Βενιζελικούς. Σε αυτό το άρθρο περιγράφεται η κοινωνία της Κορώνου και της Κωμιακής το 1908. Όπου στη μεν Κόρωνο ενώ έχουν τη σμύριδα κατάφεραν να κερδίσουν κάτι παραπάνω τυχαία και μόνο όταν έκαναν απεργία οι Απεραθίτες, οπότε όλη η απαιτούμενη ποσότητα σμύριδας παραδόθηκε από την Κόρωνο και στη δε Κωμιακή πιο πολύ ασχολούνται με τις πολιτικές συζητήσεις παρά με το πώς θα προωθήσουν τα αγροτικά προϊόντα που παράγει η πλούσια γη τους.
Το άρθρο:
‘’Η Κορωνίς
Αυτή αποτελείται από δύο κοινωνίες, της Κωμιακής και των Βόθρων που διαφέρουν ελάχιστα.
Η των Βόθρων είναι κοινωνία εργατική, αφοσιωμένη στη σμύριδα από την οποία απολαμβάνει. Κοινωνία κοιμισμένη επί μακρά σειρά ετών αποτελεί το θύμα της αισχρής βουλιμίας των μερικών εμπόρων της Νάξου, πληρώνοντας και αιωνίως χρωστώντας, είναι οι πραγματικοί Φελάχοι της Νάξου. Τελευταία η εισροή πολλού χρήματος που οφείλεται σε μια επιπόλαια απεργία των σμυριδωρυκτών Απειράνθου, τους ξύπνησε λίγο και διεύρυνε κάπως τον κύκλο των συναλλαγών τους.
Αμόρφωτη εντελώς είναι και η κοινωνία της Κωμιακής, της οποίας το κύριο μέλημα είναι πολιτική συζήτηση. Με αυτή λύνονται όλα τα ζητήματα πάσης φύσεως, και θα δει κανείς πολιτικομανία, αρρώστια του Έλληνα. Από το πρωί έως το βράδυ οι Κωμιακίτες συζητούν. Η έκταση της Κωμιακής είναι αρκετή, παράγει πολλά και καλά πράγματα αλλά η μεταφορά τους στη Χώρα τους πεθαίνει διότι η απόσταση είναι μεγάλη. Ευχής έργο θα ήταν αν μια εταιρία έστελνε μια φορά τη βδομάδα στον Απόλλωνα ατμόπλοιο για να παραλαμβάνει την παραγωγή της Κωμιακής.

Π.Ν.Ευριπαίος ‘’
Επιμέλεια ΟΡΕΙΝΟΣ ΑΞΩΤΗΣ