Μια ενδιαφέρουσα εργασία του Γυμνασίου Πάρου για τη Βενετία !

VENEZIA

1. Ιστορία της Βενετίας - Storia di Venezia

Αλήθεια που βρίσκεται η Βενετία ?

Στην αγκαλιά της Αδριατικής θάλασσας, μέσα σε μια λιμνοθάλασσα-laguna, στη Βόρεια Ιταλία, η Βενετία είναι χτισμένη πάνω σε ένα πλήθος 117 νησιών που σχηματίζουν περίπου 150 κανάλια και ενώνονται με 400 γέφυρες.

Είναι πρωτεύουσα του Νομού Veneto, με πληθυσμό 271.663 κατοίκους, διάσπαρτους σε όλα τα νησιά, από τα οποία το μεγαλύτερο, της χάρισε και το όνομά της. Το νησί Βενετία – L’ isola di Venezia di Venezia, δεν θα το λέγαμε και μικρό νησάκι, δηλαδή είναι κάτι σαν την Αντίπαρο.

Πίσω από κάθε πολιτισμό, υπάρχει  και μια ιστορία… Άλλοτε καλή και άλλοτε δύσκολη. Είμαι στην ευχάριστη θέση να σας πω, ότι και κάτι παρόμοιο συνέβη και στη Βενετία και όχι, αγαπητοί μου αναγνώστες, δεν φύτρωσε από κάπου αυτός ο υπέροχος πολιτισμός. Ας εμβαθύνουμε και ας αναζητήσουμε τις αιτίες!!!

Τυπικά,  η Γαληνoτάτη-Serenissima ή  Nύφη της θάλασσας-Sposa del mare, δηλαδή η Βενετία,  ιδρύθηκε στις 24 Μαρτίου του 421μ.Χ.

Όμως, ποιά ήταν άραγε η αιτία που γύρω στο 400 μ.Χ. κάποιοι κάτοικοι της Βόρειας Ιταλίας, επέλεξαν αυτά τα αφιλόξενα λασπώδη και γεμάτα έλη νησιά για να κατοικήσουν;

Ήταν η απελπισία από τις αλλεπάλληλες επιδρομές των Γότθων αρχικά και των Ούννων στη συνέχεια, που τους οδήγησε στο να βρουν καταφύγιο σε αυτό το αφιλόξενο μέρος.

Άραγε οι άνθρωποι θα ζούσαν σαν τα κουνούπια ή θα έκαναν μια νέα αρχή δημιουργώντας ένα κατοικήσιμο μέρος? Πρώτα από όλα, εκεί ένιωσαν ασφάλεια, αφού κανείς εχθρός δεν ενδιαφερόταν για αυτά τα άγονα και γεμάτα βούρκο νησάκια. Έπειτα λόγω της λιμνοθάλασσας τα νερά είναι αβαθή και ήρεμα, κι έτσι μπορούσαν να μετακινούνται από νησί σε νησί, πιο εύκολα. Εκτός από ψάρια και πουλιά τι άλλο μπορούσαν να φάνε αφού ήταν αδύνατο να καλλιεργήσουν ή να τραφούν από τη κτηνοτροφία; Η μόνη διέξοδος ήταν η θάλασσα,  κι έτσι σιγά σιγά έφτιαξαν πλοία και άρχισαν να ταξιδεύουν προς την Ανατολή και να εμπορεύονται προϊόντα.

Τον 6^ο και τον 7^ο αιώνα,  η Βενετία είναι επαρχεία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Με την είσοδο των Φράγκων στην Ιταλία, στα τέλη του 8ου αιώνα, οι Βυζαντινοί αναγκάζονται να δώσουν φορολογικά και διοικητικά προνόμια και τον 9ο αιώνα να αναγνωρίσουν την αυτονομία της Βενετίας.

Το 10^ο αιώνα κυβερνούν οι Δόγηδες τη Βενετία, οι οποίοι είναι εκλεγμένοι από συνέλευση πολιτών και έτσι έχουμε για πρώτη φορά στη μεταχριστιανική εποχή, το πολίτευμα της Δημοκρατίας. Οι Βυζαντινοί συμμαχούν μαζί με τους Ενετούς και κατατροπώνουν τους πειρατές στη Μεσόγειο.

Το 11^ο αιώνα ένα δικό της παιδί, ο Marco Polo της φέρνει από τη Κίνα εκτός των άλλων, τη πυξίδα και τη πυρίτιδα και έτσι τα πλοία της μπορούν και οργώνουν τις θάλασσες και να κατακτούν νέα μερη.

Από το 12^ο αιώνα, η Βενετία αρχίζει να αποκτά μεγάλη οικονομική επιρροή σε όλη τη Μεσόγειο, γιατί εμπορεύεται μεταξένια υφάσματα, πολύτιμα πετράδια, κοσμήματα, μπαχαρικά, βότανα, αρώματα, κλπ, αφού χάρις το Marco Polo, έχουν δημιουργηθεί εμπορικοί δρόμοι με τη Κίνα και με την ανατολή γενικά.

Το 13^ο αιώνα, η Δημοκρατία της Βενετίας, είναι η κατεξοχήν  ηγεμονική εμπορική δύναμη της Μεσογείου, ιδίως μετά τη κατάληψη της Κωνσταντινούπολής το 1204 κατά τη  Δ΄Σταυροφορία.  Οι Ενετοί κυριαρχούν στις Κυκλάδες και στη Κρήτη και κατατροπώνουν τη μεγάλη ανταγωνίστριά της Βενετίας, τη Δημοκρατία της Γένοβας, δημιουργώντας ένα είδος οικονομικής αυτοκρατορίας στη Μεσόγειο.

Όμως οι Βενετσιάνοι ή Ενετοί δεν μετέφεραν μονάχα προϊόντα από το Βυζάντιο, την Ασία και την Αφρική, αλλά και ιδέες.  Την εποχή που η Δύση ήταν βυθισμένη στα σκοτάδια του Μεσαίωνα, οι Βενετσιάνοι καραβοκύρηδες,  μετέφεραν στα πλοία τους μαζί με τα εμπορεύματα, τα επιτεύγματα του Βυζαντινού και του Αραβικού πολιτισμού. Έτσι η Βενετία,  ήταν η πρώτη πόρτα, απ’ την οποία μπήκαν οι ιδέες του ουμανισμού-umanesimo-ανθρωπισμός, της κεντρικής δηλαδή ιδέας της Αναγέννησης.

Χάρις αυτές τις ιδέες, το 14^ο και το 15ο αιώνα, υπάρχει πολιτιστική άνθηση σε τέχνες και επιστήμες, μέσα στο πνεύμα της Αναγέννησης, που γεννήθηκε στην Ιταλία, της ξανα-γέννησης δηλαδή του αρχαιοελληνικού και ρωμαϊκού πολιτισμού.

Το 16ο αιώνα άρχισε η παρακμή  στο εμπόριο, λόγω της ανακάλυψης της Αμερικής, διότι ο εμπορικός κόσμος στρέφει το βλέμμα του προς τη Δύση. Κατά συνέπεια η Βενετία που εισάγει προϊόντα από την Ανατολή, αποδυναμώνεται οικονομικά, υποβαθμίζεται ο στόλος της και χάνει τις κτίσεις της στη Μεσόγειο καθώς οι Τούρκοι επικρατούν στην ελληνική χερσόνησο και στο Αιγαίο.

Το 17^ο με την είσοδο του Μεγάλου Ναπολέοντα στη Βόρεια Ιταλία, καταλύεται οριστικά η Δημοκρατία της Βενετίας.

Σήμερα η Βενετία είναι μια παραμυθένια πόλη.

Τα περισσότερα κτίρια-palazzi είναι κτισμένα από το 16^ο μέχρι το 19^ο αιώνα, πάνω σε παλούκια-pali,  τα οποία είναι μπηγμένα στην άμμο μιας και έδαφος δεν υπάρχει παρά μόνο άμμος, ώστε να μη βυθίζονται στο νερό.

Πάρτε μια γεύση…

Νίκος Ρούσσος
___________________________________________________________________________

2. Η άλλη Βενετία

Στην Βενετία, οι μόνοι τρόποι για να μετακινηθείς, είναι τα θαλάσσια μέσα, το vaporetto,  το  motoscafo, το motonave  και τα traghetti. Αυτά τα πλεούμενα χρησιμοποιούνται από τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης, για να επισκεφτούν τα κύρια νησιά, το Lido, το Murano, το Burano, το Torcello και το Giudecca.

Τα βαπορέτα, κάνουν δρομολόγια κυρίως γύρω από το Μεγάλο Κανάλι, ενώ τα πλωτά λεωφορεία – traghetti,

εξυπηρετούν πιο απομακρυσμένες περιοχές.

Για τους πιο ρομαντικούς, υπάρχουν  οι φημισμένες γόνδολες - gondole.

Για τους βιαστικούς, τα πλωτά ταξί.

Για αυτούς που αγαπούν την περιπέτεια, τα κανό και οι σανίδες!

Η γέφυρα Ριάλτο – Il ponte di Rialto

Η πέτρινη σήμερα γέφυρα του Ριάλτο, υπήρξε αρχικά ξύλινη, αλλά κατέρρευσε από το βάρος των πεζών.  Έτσι,  η γέφυρα χτίστηκε στη σημερινή της μορφή, μεταξύ 1588 και 1591 από τον Αντόνιο ντα Πόντε. Μέχρι το 1854 που κατασκευάστηκε η γέφυρα της Ακαδημίας, αποτελούσε το μοναδικό τρόπο να διασχίσει κανείς το Μεγάλο Κανάλι – Canale Grande, με τα πόδια. Η γέφυρα Ριάλτο, αποτελούσε ανέκαθεν ζωντανό κοινωνικό κέντρο, γιατί χτίστηκε στη καρδιά της αγοράς.

Η γέφυρα των Στεναγμών – Il ponte dei Sospiri

Χτίστηκε το 1600 και ένωνε τα δικαστήρια με τις φυλακές. Ονομάστηκε έτσι, γιατί οι κατάδικοι έπρεπε να τη διασχίσουν, αφού από τη μια άκρη της βρίσκονταν τα δικαστήρια και από την άλλη η υγρή και σκοτεινή φυλακή. Έτσι διασχίζοντάς την, μετά τη δίκη, είχαν την τελευταία ευκαιρία, να δουν τον ήλιο και το νησάκι του Αγίου Γεωργίου, πριν φυλακιστούν για πάντα ή εκτελεστούν.

 Προβέλια - Proveglia

Όταν η πανώλη χτυπούσε τη Βενετία, οι κάτοικοι υποχρεωνόταν σε κατ οίκον περιορισμό, και πολύ σύντομα τους έκτιζαν κυριολεκτικά μέσα στα σπίτια τους, αφήνοντας τους να πεθάνουν και όσοι προσπαθούσαν να αποδράσουν εκτελούνταν επί τόπου.

Όταν τα μέτρα αυτά δεν απέδωσαν, οι τοπικές αρχές αποφάσισαν να  εξορίσουν στο νησί Poveglia, όλους όσους εμφάνιζαν συμπτώματα της αρρώστιας. Έτσι, εκατοντάδες άνθρωποι ανάμεσα τους μικρά παιδιά και βρέφη, συλλαμβάνονταν με τη δικαιολογία ότι είχαν μολυνθεί, φορτώνονταν πάνω σε βάρκες και μεταφέρονταν στη Proveglia.

Εκεί, ανάμεσα σε στοίβες από πτώματα, αφήνονταν να πεθάνουν βασανιστικά μόνοι και αβοήθητοι. Υπολογίζετε ότι περίπου 160.000 άνθρωποι πέθαναν και κάηκαν στο νησί.

Σάντα Μαρία ντε λα Σαλούτε -  Santa Maria della Salute

 

Η επιβλητική εκκλησία, Santa Maria della Salute, βρίσκεται στην είσοδο του Μεγάλου Καναλιού. Χτίστηκε ως ευχαριστήριο δώρο για την απαλλαγή της πόλης από την πανώλη του 1630, (salute, σημαίνει υγεία και σωτηρία). Τα γλυπτά που βρίσκονται  στο εσωτερικό του Τζούστο Λε Κόρτε αναπαριστούν την Παρθένο και το Βρέφος να προστατεύουν την πόλη από την πανώλη. Οι καλύτεροι πίνακες της εκκλησίας βρίσκονται στο σκευοφυλάκιο και είναι ο 'Αγιος Μάρκος ενθρονισμένος με τους Αγίους Κοσμά, Ρόκο και Σεβαστιανό και οι πίνακες της οροφής απεικονίζουν τον  Κάιν και ΄Αβελ, τη  θυσία του Αβραάμ και του Ισαάκ και το Δαβίδ και Γολιάθ που είναι έργα του Tiziano. Επίσης εκεί βρίσκεται και ο Γάμος της Κανά που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα του Tintoretto.




Basilica di San Marco - Piazza San Marco

Ο ναός του Αγίου Μάρκου – Basilica di San Marco, κτίστηκε το 1.100, έχοντας πρότυπο το ναό των αγίων Αποστόλων της Κωνσταντινούπολης, για να στεγάσει τα λείψανα του Ευαγγελιστή Μάρκου. Ο πρώτος πολιούχος της Βενετίας ήταν ο 'Αγιος Θεόδωρος. Το 828 όμως αντικαταστάθηκε από τον 'Αγιο Μάρκο, όταν 2 έμποροι επέστρεψαν το λείψανό του, από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Στην αρχή, το λείψανό του φυλασσόταν σε ένα παρεκκλήσι μέσα στο Παλάτι των Δόγηδων, αλλά αργότερα χτίστηκε αυτή η εκκλησία προς τιμήν του και το λείψανό του φυλάσσεται εκεί. Η Βασιλική του Αγίου Μάρκου, έχει υποστεί πολλές αλλαγές και προσθήκες στο πέρασμα των χρόνων, εξαιτίας των φυσικών καταστροφών, αλλά και των πυρκαγιών που είχαν ξεσπάσει. Έτσι, σήμερα αποτελεί ένα κράμα αρχιτεκτονικών στυλ. Θεωρείται δε σημαντικό δείγμα βυζαντινής αρχιτεκτονικής στην Ιταλία, εμπλουτισμένο επίσης, με στοιχεία του αραβικού πολιτισμού. Η εκπληκτική Βασιλική διαθέτει 5 τεράστιους τρούλους και είναι χτισμένη σε σχήμα ελληνικού σταυρού.

Φημίζεται επίσης και για την εξαιρετικής ομορφιάς Αγία Τράπεζα, η οποία είναι καλυμμένη με πολυάριθμες πολύτιμες πέτρες και χρυσά ανάγλυφα.

Την εκκλησία στολίζουν εκτός των άλλων, 500 μαρμάρινοι κίονες, μεγάλη ποικιλία μωσαϊκών από το 12^ο-15^ο αιώνα και τέσσερα χαλκόχρυσα άλογα, τα οποία είχε αφαιρέσει ο Μ. Κωνσταντίνος από τη αψίδα του Τραϊανού στη Ρώμη (3ος μ.Χ.), και τα μετέφερε στη Κωνσταντινούπολη, όπου πολύ αργότερα, μετά την άλωση της Πόλης από τους Φράγκους (1204) μεταφέρθηκαν στη Βενετία.

Τα μπρούτζινα άλογα που βρίσκονται στο εξωτερικό της εκκλησίας, αποτελούν αντίγραφα των αυθεντικών μπρούντζινων και επιχρυσωμένων αλόγων που φυλάσσονται στο Μουσείο Μαρκιάνο.

H πλατεία - piazza του Αγίου Μάρκου είναι η μοναδική πραγματική πλατεία στη Βενετία, (οι υπόλοιπες ανοιχτές περιοχές θεωρούνται campi). Αποτέλεσε το κέντρο πολλών, σημαντικών θρησκευτικών και πολιτικών γεγονότων της Γαληνοτάτης-Serenissima, και το κέντρο της κοινωνικής ζωής της Βενετίας. Στην αρχή, η πλατεία περιοριζόταν στην περιοχή γύρω από τη Βασιλική του Αγίου Μάρκου , εξαιτίας της παρουσίας ενός καναλιού, του Rio Batario, το οποίο χώριζε την πλατεία στα δύο. Το παρόν σχήμα της πλατείας κατοχυρώθηκε τον 12ο αιώνα, όταν χρειάστηκε να κανονιστεί η συνάντηση του Πάπα Αλέξανδρου του 3ου και του αυτοκράτορα Βαρβαρόσα, οπότε και γέμισαν με χώμα το κανάλι του Rio Batario. Η πλατεία του Αγίου Μάρκου πλήττεται σοβαρά κάθε χρόνο, από την acqua alta (παλίρροια).

Γύρω της μπορεί κανείς να θαυμάσει, εκτός από τη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, το Παλάτι των Δόγηδων, το Κωδωνοστάσιο (Campanille), το οποίο χτίστηκε εξ' ολοκλήρου μετά την κατάρρευση του το 1902, τον Πύργο του Ρολογιού, το Αρχαιολογικό Μουσείο, τη Βιβλιοθήκη Σανσοβινιάνα και τους στύλους του San Marco και του San Teodoro.

14 Ιουλίου 1902

 Ένα από τα πιο φημισμένα καφέ της Βενετίας, πάνω στη πλατεία του Αγίου Μάρκου, είναι το καφέ «Φλοριάν», το οποίο ιδρύθηκε το 1683 και σερβίριζε εξαίσιο καφέ, τον οποίο οι Βενετσιάνοι εμπορεύονταν από τους Άραβες. Το καφέ «Florian» από το 1700 και μετά ήταν πια διάσημο και συγκέντρωνε μεγάλες πνευματικές προσωπικότητες της Ευρώπης. Μερικοί από τους διάσημους θαμώνες του ήταν ο Καζανόβα, ο Γκολντόνι ο Λόρδος Μπάιρον, ο Γκαίτε και άλλοι .

Το Κωδωνοστάσιο – Ιl Campanille

Είναι χαρακτηριστικό των Αναγεννησιακών εκκλησιών, να αποτελεί το καμπαναριό διαφορετικό κτίριο. Από την κορυφή του κωδωνοστασίου, οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν την εκπληκτική θέα στην πόλη, καθώς και στις Άλπεις, εφόσον η ατμόσφαιρα είναι καθαρή. Ο πρώτος πύργος που ολοκληρώθηκε το 1173 και είχε χτιστεί ως φάρος. Προς το τέλος του 12ου αιώνα, πήρε τη σημερινή του μορφή. Το 1609, ο Γαλιλαίος – Galileo Galilei, από τη κορυφή του, επιδείκνυε την εφεύρεση του, το τηλεσκόπιο – telescopio. Το 1902, τα θεμέλια του υποχώρησαν και ο πύργος κατέρρευσε, ευτυχώς χωρίς κανένα θύμα ή ζημιά στη διπλανή Βασιλική του Αγίου Μάρκου. Το 1912 επαναλειτούργησε και σήμερα διαθέτει ανελκυστήρα χωρητικότητας 14 ατόμων, που μεταφέρει τους επισκέπτες στην κορυφή του, που έχει ύψος 98 μέτρα. Το κωδωνοστάσιο διαθέτει 5 καμπάνες, από τις οποίες η κάθε μία έχει και διαφορετικό ρόλο. Η Μαrangona, σήμανε την έναρξη και τη λήξη της εργασίας, η μαλέφικο, ειδοποιούσε αν θα γινόταν κάποια εκτέλεση, η Nona, σήμανε το μεσημέρι, η Mezza Terza ή Pregadi, συγκαλούσε τους «Συγκλητικούς» στο Παλάτι των Δόγηδων οι οποίοι ονομάζονταν «Pregadi» και η Τrottiera, ανακοίνωνε τις συνεδριάσεις του Μεγάλου Συμβουλίου και τέλος η Renghiera, η μικρότερη καμπάνα από όλες ανακοίνωνε τις εκτελέσεις.

Ο Πύργος του Ρολογιού

 

 Το ρολόι αυτό είναι φτιαγμένο από μπλε σμάλτο και χρυσό και δείχνει την ώρα σε Ρωμαϊκά ψηφία, τις φάσεις του φεγγαριού και τα ζώδια. Αρχικά, είχε σχεδιαστεί για να δείχνει στους ναυτικούς τις παλίρροιες και τους μήνες που ήταν ευνοϊκοί για να σαλπάρουν. Λέγεται ότι η πολιτεία της Βενετίας, έδωσε μία τεράστια αμοιβή στους αδελφούς Ranieri για την κατασκευή του ρολογιού, αλλά αργότερα τους έβγαλε τα μάτια, ώστε να μην αντιγράψουν ξανά τον εκπληκτικό μηχανισμό του ρολογιού. Στην κορυφή του ρολογιού δύο Μαυριτανοί χτυπούν την καμπάνα κάθε ώρα.

Το Παλάτι των Δόγηδων

Λόγω της ιδιομορφίας των βενετσιάνικων νησιών αλλά και της νοοτροπίας και του πλούτου των ίδιων των Βενετσιάνων, η δύναμη της Ιεράς Εξέτασης, αποδυναμώθηκε νωρίς στη Βενετία και η εκκλησιαστική εξουσία αντικαταστάθηκε από τη Δημοκρατία, με εκλεγμένο Δόγη. Το Παλάτι των Δόγηδων, πήρε τη σημερινή μορφή του, έπειτα από δραστικές αλλαγές, που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του 14ου με 16ο αιώνα. Αποτελούσε την οικία του Δόγη, καθώς και την έδρα όλων των πολιτικών και κοινωνικών φορέων της πόλης. Ο πρώτος όροφος φιλοξενούσε υποδεέστερες υπηρεσίες, όπως την Avogaria, δηλ. τα γραφεία των δικηγόρων και το χώρο που εκδικάζονταν οι υποθέσεις και πολλές άλλες. Το μεγαλύτερο δωμάτιο, είναι η Αίθουσα του Μεγάλου Συμβουλίου. Εκεί συνεδρίαζε το Μεγάλο συμβούλιο, για να ψηφίσει για θεσμικά ζητήματα και νόμους και να εκλέξει ανώτερους αξιωματούχους της Γαληνοτάτης. Επίσης, η αίθουσα χρησιμοποιείτο και για κρατικά συμπόσια. Τον ανατολικό τοίχο της αίθουσας, καλύπτει το τεράστιο συντηρημένο έργο του Τιντορέτο Παράδεισος, το οποίο αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους πίνακες ζωγραφικής στον κόσμο. Η οροφή, είναι στολισμένη με την Αποθέωση της Βενετίας του Βερονέζε. Στην Sala del Collegio, υποδέχονταν τους ξένους πρέσβεις. 'Αξιο θαυμασμού σε αυτήν την αίθουσα, είναι το έργο ο Βάκχος και η Αριάδνη, δημιουργημένο από τον Τιντορέτο. Η αίθουσα Bussola=πυξίδα, είναι ένα μικρό δωμάτιο, όπου οι πολίτες μπορούσαν να καταθέτουν γραπτώς τα παράπονά τους στην πολιτεία. Επίσης εκεί υπάρχει και η Αίθουσα Βασανιστηρίων, όπου ανακρίνονταν οι κατάδικοι, η οποία ενώνεται με τη γέφυρα των στεναγμών.

Σαν Τζιόρτζιο Ματζιόρε - San Giorgio Maggiore

Η εκκλησία και το μοναστήρι που βρίσκονται στο νησάκι αυτό, θεωρούνται από τα μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα του Αντρέα Παλλάντιο – Andrea Palladio. Στο εσωτερικό της εκκλησίας, στεγάζονται δύο σπουδαία έργα του Τιντορέτο: ο Μυστικός Δείπνος και το Μάννα εξ Ουρανού (1594). Στο παρεκκλήσιο των Νεκρών, βρίσκεται το τελευταίο έργο του, η Αποκαθήλωση, που ολοκληρώθηκε από το γιο του.

Λα Φενίτσε - La Fenice

Η Αναγέννηση επανέφερε στην Ιταλία, μετά τους σκοτεινούς χρόνους του Μεσαίωνα, την επαφή με το θέατρο και τη μουσική, με αποτέλεσμα να γεννηθεί ένα νέο είδος τέχνης η όπερα. Η Λυρική Σκηνή λοιπόν κατά τον 18ο αιώνα,  ήταν πολύ δημοφιλής, με αποτέλεσμα να κατασκευαστεί στη Βενετία το θέατρο La Fenice (1792). Το 1836 καταστράφηκε από φωτιά, αλλά ξαναζωντάνεψε ένα χρόνο αργότερα, όπως το μυθικό πουλί φοίνικας που αναγεννιέται από τις στάχτες του. Το 1996, καταστράφηκε όλο το εσωτερικό του, πλην της εξωτερικής πρόσοψης, ξανά από πυρκαγιά, αλλά ανακατασκευάστηκε. Μερικές από τις πρεμιέρες έργων όπερας που έγιναν εδώ, ήταν η Σεμιραμίς του Ροσίνι - Rossini και η Τραβιάτα του Βέρντι- Verdi. 

Ακαδημία – Accademia

Η μεγαλύτερη συλλογή Βενετικής τέχνης, στεγάζεται σε τρία πρώην εκκλησιαστικά οικήματα. Το 1750 ιδρύθηκε από τον Gianbattista Piazzetta, η Ακαδημία Καλών Τεχνών – Accademia di Belle Arti, η οποία αργότερα μετατράπηκε σε μουσείο. Το 1807, ο Ναπολέων μετέφερε την Ακαδημία σε αυτά τα κτίρια. Στην Ακαδημία υπάρχουν έργα από τη μεσαιωνική βυζαντινή εποχή μέχρι την Αναγέννηση, το Μπαρόκ και το Ροκοκό. Χαρακτηριστικά έργα είναι, η Παρθένος των Μικρών Δένδρων του Τζοβάνι, Πορτρέτο ενός Κυρίου του Λορέντσο Λότο, Δείπνο στον Οίκο Λεβί του Βερονέζε, το Θαύμα του Σκλάβου του Τιντορέτο, ο Μυστικός Γάμος της Αγίας Αικατερίνης του Βερονέζε, η Θεραπεία του Τρελού του Καρπάτσιο, τα Εισόδια της Θεοτόκου του Τιτσιάνο.

Μουσείο Πέγκυ Γκουγκενχάιμ

Η συλλογή που υπάρχει εδώ, αποτελείται από 200 πίνακες και γλυπτά που αντιπροσωπεύουν όλα τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα. Έργα που εκτίθενται είναι ο Ποιητής του Πάμπλο Πικάσο, ένα δωμάτιο ολόκληρο αφιερωμένο στον Τζάκσον Πόλοκ, έργα των Μιρό, ντε Κίρικο, Μαγκρίτ, Καντίνσκι, Μοντριάν και Μάλεβιτς.

Κα ντ' Όρο  - Ca’ d’ Oro

Το Ca’ d’ Oro, (χρυσό σπίτι=casa d’ oro), κατασκευάστηκε από τον έμπορο Marino Contarini από το 1421 μέχρι το 1440 και είναι το ωραιότερο δείγμα βενετικής γοτθικής αρχιτεκτονικής της πόλης. Η πρόσοψη με τα κυματοειδή παράθυρα, τα βέλη και το εξωτικό μαρμάρινο τύμπανο, έχει αναμφισβήτητα ανατολίτικο στυλ. Έργα καλλιτεχνών που φιλοξενούνται στο palazzo αυτό είναι το Διπλό Πορτρέτο του Λομπάρντο, Ευαγγελισμός, Η Κοίμηση της Θεοτόκου από τον Καρπάτσιο, η Μαστίγωση του Σινιορέλι, και η Αφροδίτη του Τιτσιάνο

Προσωπικότητες της Βενετίας

Ο Marco Polo, (1254-1324), ήταν ιταλός εξερευνητής. Εκείνη την εποχή, οι κάτοικοι της Μεσαιωνικής Ευρώπης δεν ήξεραν τίποτα για την Ανατολή, πέρα από κάποιες ιστορίες που μιλούσαν για μέρη εξωτικά, γεμάτα αμύθητα πλούτη.  Όταν ο δεκαεξάχρονος Marco πρότεινε στον πατέρα του και στο θείο του ένα ταξίδι εξερεύνησης στην Ανατολή, εκείνοι πρόθυμοι δέχτηκαν να τον συνοδέψουν, αφού για τους Βενετσιάνους η μόνη πηγή εσόδων ήταν το εμπόριο και έτσι ήταν ανοιχτοί σε νέες ιδέες. Έτσι το 1271 οι αδερφοί Polo μαζί με το νεαρό Marco, ξεκινούν ένα μακρύ ταξίδι, ακολουθώντας αρχικά τα χνάρια των εμπορικών δρόμων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των Ρωμαίων στην Ανατολή. Κι αφού διέσχισαν με άλογα και πλοία, μια απόσταση 16.000 χιλιομέτρων, έφτασαν μετά από 30 μήνες στο βασίλειο του Μεγάλου Χαν, αυτοκράτορα της Κίνας. Εκεί ο Marco Polo, αποκτώντας την εμπιστοσύνη του Αυτοκράτορα, παρέμεινε για 17 ολόκληρα χρόνια, ταξίδεψε σε διάφορα μέρη της Κίνας, που ποτέ Ευρωπαίος δεν είχε δει και ήρθε σε επαφή με το κινέζικο πολιτισμό. Επιστρέφοντας στη Βενετία, έφερε μαζί του τη πυξίδα, τη πυρίτιδα, τα νουντλς (κινέζικα μακαρόνια),  το ρύζι και το ρυζόχαρτο, τα μεταξωτά υφάσματα και πολλά άλλα πολύτιμα προϊόντα, αλλά και στοιχεία του κινέζικου πολιτισμού. Τις περιπέτειές του, μπορεί να τις διαβάσει κανείς στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο «il Milione».

O Tintoretto (1518-1594), o Veronese (1528-1588)  και o Τiziano (1562-1576), υπήρξαν 3 από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της Αναγέννησης και είναι αντιπροσωπευτικοί της Βενετσιάνικης σχολής, κυρίως για τα χρώματα και για τις ολοζώντανες μυώδεις φιγούρες, που απεικόνιζαν στον καμβά. Ειδικά ο Τiziano, θεωρείται μάγος του χρώματος και προς το τέλος της ζωής του, ζωγράφιζε με τα δάχτυλα.

Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος-El Greco (1541-1614), γεννήθηκε στην Κρήτη. Αρχικά ζωγράφιζε αγιογραφίες, επηρεασμένος από την περίφημη «κρητική σχολή», η οποία συνδύαζε τη βυζαντινή τεχνοτροπία με τις δυτικές επιρροές, κυρίως από τον αναγεννησιακό αέρα που φύσαγε στην Ενετοκρατούμενη Κρήτη της εποχής. Μα η πατρίδα του ήταν μικρή για τα όνειρα του ταλαντούχου ζωγράφου και έτσι φεύγει για την Ιταλία. Επειδή εκείνη την εποχή, η Κρήτη ήταν υπό ενετική κατοχή, ήταν φυσικό να εγκατασταθεί στη Βενετία. Εκεί, γίνεται μαθητής του αναγεννησιακού ζωγράφου Τιτσιάνο – Tiziano και μελετά τα έργα του Τιντορέτο –Tintoretto. Η Βενετία υπήρξε για τον Έλληνα ζωγράφο σημαντικό κομμάτι της καλλιτεχνικής ζωής του και το μέρος που τον ανέδειξε, αφού η  τεχνοτροπία του El Greco, θεωρείται έκφραση της Βενετικής σχολής του 16ου αιώνα. Αργότερα έφυγε για τη Ρώμη και έπειτα εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ισπανία. 

Ο Κάρλο Γκολντόνι - Carlo Goldoni, γεννήθηκε το 1707,  στη Βενετία  και έγινε διάσημος κωμωδιογράφος, επειδή απομάκρυνε την ιταλική κωμωδία από τις χοντροκομμένες φάρσες, δημιουργώντας την «κωμωδία χαρακτήρων». Ο Γκολντόνι, μεγαλώνοντας σε μια πόλη, η οποία είχε αφομοιώσει όλα τα στοιχεία της Αναγέννησης, είχε την ευκαιρία να μελετήσει τις αρχαίες ελληνικές και λατινικές κωμωδίες, από τις οποίες επηρεάστηκε σημαντικά. Στα έργα του, παρουσιάζονται χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες της μεσαίας τάξης του καιρού του, στις οποίες έχει ενσωματώσει στοιχεία και από τους χαρακτήρες της Κομέντια ντελ άρτε- Commedia dell΄ arte.

Ο Giacomo Casanova (1725-1798), έγινε διάσημος εξαιτίας της μεγάλης του αδυναμίας στο «ωραίο φύλο». Έγραψε τις περιπέτειες του με κάθε ειλικρίνεια, στο βιβλίο με τίτλο «Storia della mia vita». Ακόμα και σήμερα, το όνομά του είναι συνώνυμο της λέξης «γυναικάς».

Ο Giacomo Puccini (1858-1924), υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες λυρικής μουσικής. Οι πιο φημισμένες όπερες του είναι: La Βohéme, Tosca, Madame Butterfly και Turandot.

Το νησί Murano

Στη Βενετία, οι κατασκευαστές γυαλιών φτιάχνανε διάφορα δοχεία τα οποία χρησιμοποιούσαν για να ξεδιψάσουν, διότι  μοχθούσαν εργαζόμενοι στους κλίβανους. Τα δοχεία αυτά, ήταν αριστοτεχνήματα και οι Βενετσιάνοι δοκίμαζαν νέες τεχνικές που θα τους βοηθούσαν να παράγουν γυαλικά – vetri,  πιο ανθεκτικά και με μεγαλύτερη ποικιλία χρωμάτων, ώστε να μπορούν να τα εμπορεύονται. Το 1295 οι vetrerie, μετακόμισαν από το νησί Venezia, στο νησί  Murano, γιατί οι κλίβανοι ήταν πολύ μεγάλοι και αποτελούσαν κίνδυνο για πυρκαγιά. Ο πιο ουσιαστικός λόγος ήταν όμως, ότι οι αρχές ήθελαν να διατηρήσουν καλά κρυμμένο το μυστικό της τέχνης του φυσητού γυαλιού – vetro soffiato. Έτσι το νησί Murano αποτέλεσε τη πρώτη βιομηχανική ζώνη στο κόσμο. Σήμερα χιλιάδες επισκέπτες μπορούν να δουν από κοντά να κατασκευάζεται μπροστά στα μάτια τους ένα γυάλινο καλλιτέχνημα. 

Vetreria

Οι Βενετσιάνοι αγαπούν τις γιορτές. Κάθε χρόνο, από το 1315, την πρώτη Κυριακή του Σεπτέμβρη, διοργανώνουν στο μεγάλο κανάλι μια μεγάλη λεμβοδρομία, ένα αγώνα δηλαδή με τις γόνδολες, που ονομάζεται «La regata storica di Venezia»

Τέλος σε αυτή τη μαγική πόλη γεννήθηκε το καρναβάλι, το οποίο ακόμα και σήμερα θεωρείται το αυθεντικότερο και το λιγότερο «αλωθέν»,  από εξωτερικές επιρροές και παγκοσμιοποιημένες τάσεις, καρναβάλι στο κόσμο.

Γιάννης Πούλιος

_____________________________________________________________________________

3. Το καρναβάλι της Βενετίας – Il carnevale di Venezia

Κάθε χρόνο βλέπουμε από στη τηλεόραση και  ίσως κάποιοι από μας έχουμε επισκεφτεί,  το Καρναβάλι της Βενετίας. Όλοι είναι μασκαρεμένοι, η ατμόσφαιρα γεμάτη χρώμα και μουσική, ο κόσμος χορεύει  έξω στους δρόμους και πίνει , γενικά υπάρχει μια ιδιαίτερη θα λέγαμε ατμόσφαιρα. Όμως, πώς να ξεκίνησε άραγε αυτή η γιορτή?

Με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων, και καταβολές που αντλούνται από τα ρωμαϊκά Saturnalia και τις ελληνικές διονυσιακές γιορτές, το Καρναβάλι της Βενετίας, δε θεωρείται άδικα ένα από τα μακροβιότερα του κόσμου.
 
Οι ρίζες αυτού του διασήμου Καρναβαλιού, έρχονται από μια σημαντική νίκη της δημοκρατίας  της Βενετίας το 1162, όπου ο κόσμος από τη χαρά του άρχισε να χορεύει και να πίνει στην πλατεία του Αγίου Μάρκου.

Η πρώτη ιστορική καταγραφή του πραγματοποιείται το 1268, αρκετοί μελετητές, όμως, τοποθετούν την έναρξη του αρκετά πιο πριν, το 1094, όταν ο δόγης χορήγησε για πρώτη φορά την άδεια για μια γιορτή «προς τιμήν και δόξα των ψυχών».  Έκτοτε το Καρναβάλι  της Βενετίας έγινε θεσμός. Οι μάσκες ήρθαν το 1268, όπου της φορούσαν για μήνες ακόμα και για ένα χρόνο!

Επειδή επρόκειτο για γιορτές ακολασίας, οι οποίες συνοδεύονταν από κρασί χορό και ξέφρενο γλέντι, απαγορεύτηκαν από την Εκκλησία, οποία προσπαθούσε να διατηρήσει την ηθική των Ενετών πολιτών. Έτσι οι συμμετέχοντες τιμωρούνταν με τσουχτερά πρόστιμα, φυλακή, καταναγκαστικά έργα, διαπόμπευση στη κεντρική πλατεία του Αγίου Μάρκου και στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων

Πίσω από τις μάσκες λοιπόν  άντρες και γυναίκες, δούλοι και ευγενείς, μεταμφιεσμένοι μέχρι το κόκαλο και χωρίς να μιλούν παρά μονό με κινήσεις (mimica), γιόρταζαν παράνομα το Καρναβάλι, το οποίο διαρκούσε συχνά μέχρι και 6 μήνες! Αρχικά, η πιο συνηθισμένη ενδυμασία, ήταν ένας μανδύας , μια μεγάλη μύτη και μια λευκή μάσκα.

Αργότερα τα κοστούμια εμπλουτιστήκαν με αναγεννησιακά στοιχειά και προστεθήκαν φιγούρες όπως ο Παλιάτσος - Pagliaccio, όπου θα λέγαμε ότι είναι ο παππούς του σύγχρονου Κλόουν, ο Πιερότος - Pierotto και άλλοι.

Ο Αρλεκίνος-Arlecchino,  είναι ένας από τους βασικούς χαρακτήρες της ιταλικής commedia dell’arte. Έχει προγόνους του τους δούλους του Αριστοφάνη, (Ξανθιά στους Βατράχους), του Πλαύτιου, του Τερέντιου, τους βυζαντινούς μίμους,   αλλά και τους ακροβάτες και τους θαυματοποιούς του Μεσαίωνα.

Δημιουργήθηκε τον 16ο αιώνα και το όνομα του σημαίνει "μικρός διάβολος". Το γυναικείο ανάλογο του Αρλεκίνου, και αρκετές φορές συμπρωταγωνίστριά του επί σκηνής, είναι η Κολομπίνα - Colombina. Ο Αρλεκίνος, φορούσε ένα πολύχρωμο, μπαλωμένο ρούχο. Οι πρώτες μάσκες Αρλεκίνου ήταν από ξύλο, ενώ μετά φτιάχνονταν από δέρμα.

Προς τα τέλη του 1700, οι νόμοι χαλάρωσαν και έτσι οι Βενετσιάνοι γιόρταζαν πιο ελευθέρα το καρναβάλι, με μουσική χορούς και θεατρικά πειρακτικά δρώμενα (pandomima).

Η μακραίωνη ιστορία δεν είναι, όμως, η μοναδική ειδοποιός διαφορά του από τα υπόλοιπα καρναβάλια του κόσμου. Τα ιδιαίτερα κοστούμια, οι χαρακτηριστικές βενετσιάνικες μάσκες, που κατασκευάζονται μονάχα εκεί και πουθενά αλλού από τεχνίτες που υπερηφανεύονται, πως η τέχνη περνά απαράλλαχτη από γενιά σε γενιά και οι απευθείας αναφορές του στην Ιταλική Αναγέννηση και την Commedia dell’ Arte, είναι τα στοιχεία που του δίνουν το μοναδικό χαρακτήρα του. Κάθε χρόνο, χιλιάδες επισκέπτες παρακολουθούν τις παρελάσεις των μασκαράδων που τριγυρίζουν ή διασχίζουν τη πόλη με τις γόνδολες, για να καταλήξουν στο μεγάλο κανάλι, που περνάει μπροστά από τον Άγιο Μάρκο. Αν ποτέ πάτε να θυμάστε ΠΡΟΣΟΧΗ!!! στον Καζανόβα που μπορεί να τριγυρίζει εκείνη την εποχή στη Βενετία!!! 

 Εμμανουήλ Σκαραμαγκάς

_____________________________________________________________________________

4. Η ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΙΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ                   ( Ενετοί+κρατώ=επικρατώ )

Τον 11^ο αιώνα, η Βενετία είναι ήδη μια ισχυρή Δημοκρατική πόλης- κράτος με μεγάλη ναυτική δύναμη, η οποία  ενδιαφέρεται να αποκτήσει βάσεις στο Αιγαίο, για να μπορεί να  εμπορεύεται προϊόντα από την Ανατολή-μετάξια αρώματα, κοσμήματα κλπ.- και να τα πουλά στο εσωτερικό της Ιταλίας και στην Ευρώπη.

Οι Βενετσιάνοι, έχοντας επανδρώσει πλοία, χάρις τη πυρίτιδα και τη πυξίδα, που τους έφερε ο Marco Polo, καταφέρνουν να κατατροπώνουν τους αντιπάλους και έτσι, ξεκινά η περίοδος της Ενετοκρατίας, η οποία διαρκεί 320 χρόνια, μέχρι την εποχή της τουρκικής κυριαρχίας στο Αιγαίο.

Το 1207 στη περιοχή των Κυκλάδων, οι Ενετοί ιδρύουν  μια δυναστεία το ‘’ ΔΟΥΚΑΤΟ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ ‘’,  η οποία περιλαμβάνει τα νησιά Πάρο, Αντίπαρο, Μήλο, Ίο, Κύθνο, Αμοργό, Κίμωλο, Σίκινο, Σίφνο, Σύρο και Φολέγανδρο, με διοικητικό κέντρο τη  Νάξο.

Η καθημερινή ζωή στη Πάρο τον καιρό της Ενετοκρατίας αλλάζει, γιατί οι Ενετοί φέρνουν νέα ήθη, έθιμα, και κοινωνικές τάξεις.. Οι ευγενείς, ασχολούνται με τις πολεμικές προετοιμασίες, ελέγχουν την αγορά, προγραμματίζουν γάμους για κοινωνική άνοδο ή σφετερισμό περιουσιών, και συναντιούνται στην άνω και κάτω «Κούρτη», είδος Βουλής, για να απονείμουν δικαιοσύνη ή να πάρουν αποφάσεις. Επίσης συχνά, επειδή είναι αργόσχολοι, διοργανώνουν γιορτές και πανηγύρια.

Ένα μέρος του πληθυσμού εργάζεται σε συντεχνίες. Ο ντόπιος όμως που θα καταφέρει να ηγηθεί της συντεχνίας, μπορεί αργότερα να του δοθεί ένας τίτλος ευγενείας, καθώς και ένα αγρόκτημα-φέουδο. Οι συντεχνίες, ασχολούνται με τη προμήθεια όπλων, το εμπόριο και τις τέχνες. Οι τέχνες που αναπτύσσονται είναι η ψαθοπλεκτική, αγγειοπλαστική, ύφανση και κατασκευή ρούχων, ξυλουργική, οικοδομική μαρμαρογλυπτική για την οικοδομή και τα οικόσημα, ναυπηγική και άλλες πολλές. Η κατώτερη τάξη, που αποτελείται από δουλοπάροικους, εργάζεται στα χωράφια ή ασχολείται με τη φροντίδα και την επίβλεψη των ζώων. Οι δουλοπάροικοι δεν έχουν δικά τους κτήματα, τα καλλιεργούν και δίνουν τη μισή σοδειά στους φεουδάρχες. Πιο ανεξάρτητοι είναι οι ψαράδες. Η κατώτατη τάξη, είναι οι πραγματικοί δούλοι-εργαζόμενοι στα λατομεία ή στα ορυχεία.

Στη Νάουσα της Πάρου, υπάρχει ένα μουσείο αφιερωμένο στα οικόσημα της εποχής.

Ακόμα και σήμερα βλέπουμε κάποια έργα χτισμένα, από εκείνη την εποχή. Για παράδειγμα ‘’Ο ΛΟΦΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ’’,(ΒΛΕΠΕ ΕΙΚΟΝΑ 1),  στη Παροικιά, το οποίο χτίστηκε πάνω σε απομεινάρια αρχαίων ναών από το Ενετό Μάρκο Σανούδο, δούκα της Νάξου, το 13^ο αιώνα.

Επίσης το ‘’ΕΝΕΤΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟ’’ ,(ΒΛΕΠΕ ΕΙΚΟΝΑ 2), στην Νάουσα της Πάρου, το οποίο χτίστηκε το 15^ο αι. 

Στην ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα χαρακτηριστικό, είναι το ‘’ΕΝΕΤΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟ ΑΝΤΙΠΑΡΟΥ’’,(ΒΛΕΠΕ ΕΙΚΟΝΑ 3). Το 1207, η Αντίπαρος, έγινε κτήση του Δουκάτου του Αιγαίου Πελάγους των Ενετών. Οι Ενετοί έχτισαν το κάστρο στην καρδιά του παραδοσιακού οικισμού, το οποίο εκείνη την εποχή, αποτελούσε και τη μόνη κατοικήσιμη περιοχή. Κατασκευασμένο πιθανόν σε μια φάση, στις αρχές του 1440, για να στεγάσει και να προστατέψει τους περίπου 500 κατοίκους του νησιού, αντιπροσωπεύει ένα τελείως ιδιαίτερο και σπάνιο δείγμα οικιστικής συγκρότησης. Οι περιμετρικές τριώροφες κατοικίες, διατάσσονται σε τετράγωνο σχηματισμό, σχηματίζοντας μια κεντρική κοινή αυλή, με πύργο στο μέσο, ενώ μια μοναδική είσοδος γοτθικού ρυθμού, επέτρεπε την πρόσβαση, ορατή σήμερα δίπλα στη μητρόπολη του Αγίου Νικολάου. Σε ορισμένα σπίτια διακρίνονται εντοιχισμένα οικόσημα, ενώ από το μεγάλο πύργο σώζεται μόνο η βάση. Μέσα στο Κάστρο βρίσκονται οι γραφικές εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη, του Αγίου Αντωνίου και του Αγίου Νικολάου (έτος ίδρυσης 1783).

Ο βενετσιάνικος πολιτισμός, επηρέασε και επηρεάστηκε από το κυκλαδικό, σε πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής. Στις γεύσεις, στα τραγούδια, στην αρχιτεκτονική, στις τέχνες  και στη γλώσσα..

Επίσης, κατά τη περίοδο της Ενετοκρατίας, παρατηρήθηκε στο Αιγαίο το φαινόμενο της γέννησης παιδιών που είχαν πατέρα Λατίνο και μητέρα Ελληνορθόδοξη, λόγο έλλειψης γυναικών φερμένων από τη Βενετία. Τα παιδιά των μικτών γάμων, ονομάζονταν γασμούλοι, βασμούλοι ή bastardi. Οι γασμούλοι, δεν θεωρούνταν ούτε σκλάβοι, αλλά ήταν μια ενδιάμεση κατάσταση ανάμεσα στους Φράγκους και στους Έλληνες και μπορούσαν να επιλέξουν το δόγμα της αρεσκείας τους, Συνήθως τα αγόρια ασπάζονταν το δόγμα του πατέρα και τα κορίτσια το δόγμα της μητέρας. Έτσι, είναι πολλά τα επώνυμα ή βαπτιστικά που έχουν ιταλικές ρίζες. Για παράδειγμα:

Βερώνης, Κορνάρος, Βιάζης, Βενιέρης, Λιμπερτάς, Στάης, Τζόβενος,

Φραγκέσκος, Μανέτας, Πίκουλος, Βίλλιας, Λυκάρης, Καστελλάνος,  Συριανός,  Γκράτσιας,  Προμπονάς, Μαλατέστας, Φράγκος Δόβελος, Μπαζαίος, Δελλαρόκας, Φακουρέλης, Καζανόβας, Δεκαβαλλας, Καπούτσος, Μαριάνος,  Ρουγγέρης, Γαβράνος, Ανδριέλος, Καστελλάνος, Αρώνης, Τζανίνης κ.α.

Ο ΛΟΦΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ  ΠΑΡΟΙΚΙΑ ΠΑΡΟΣ

 ΕΙΚΟΝΑ 1

ΕΝΕΤΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟ, ΝΑΟΥΣΑ  ΠΑΡΟΣ

 ΕΙΚΟΝΑ 2

ΕΝΕΤΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟ ΑΝΤΙΠΑΡΟΥ

ΕΙΚΟΝΑ 3

Σενερίν Κάντριου 

_____________________________________________________________________________

5. H Βενετία βυθίζεται!

Η Βενετία είναι ένα σύμπλεγμα νησιών μέσα σε μία λιμνοθάλασσα, στην οποία υπάρχει συχνά το φαινόμενο της παλίρροιας (marea-aqcua alta) και της άμπωτης (marea-acqua bassa).

Το 19^ο αιώνα ο John Ruskin συντάκτης του «The stones of Venice», δήλωσε ότι το ποσοστό, σύμφωνα με το οποίο η Βενετία βυθίζεται, είναι ίδιο με αυτό ενός κομματιού ζάχαρης σε μια κούπα τσάι.

Τι προκαλεί τις παλίρροιες άραγε;

Σύμφωνα με τον Γαλιλαίο, οι παλίρροιες προκαλούνται από τη συνδυασμένη κίνηση της γης, που περιστρέφεται στον άξονα της, καθώς και τη μετακίνησή της γύρω από τον ήλιο.

Η παλίρροια ή αλλιώς το «υψηλό ύδωρ», είναι ένα επίμονο φαινόμενο σε όλη την ενετική λιμνοθάλασσα.

Κατά τη διάρκεια των αιώνων, οι ηγέτες, οι έμποροι και οι κάτοικοι της πόλης, προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν τη παλίρροια με διάφορους τρόπους. Κατεδάφισαν τα παλιά κτίρια  και δημιούργησαν νέα, με υψηλότερη πέτρινη και στεγανή θεμελίωση. Έπειτα, ανύψωσαν  τις εισόδους των κτιρίων και τα ευθυγράμμισαν, με τα δεκάδες κανάλια που διατρέχουν την ιστορική πόλη.

Στο παρελθόν, κάθε φορά που οι παλίρροιες πλημμύριζαν τη πόλη, μέσα από σφοδρές καταιγίδες, οι Βενετοί απλά περίμεναν να κοπάσει η καταστροφή. Σε κάθε τέτοια περίπτωση η στάθμη του νερού ανέβαινε σημαντικά και όταν μετά από μερικές ώρες υποχωρούσε, οι Βενετοί συνηθισμένοι από τις επισκέψεις του νερού, συνέχιζαν τη ζωή τους, χωρίς να ταράζονται ιδιαίτερα.

Από την εποχή της Αναγέννησης, που η Βενετία πλούτισε με το εμπόριο και γέμισε μεγάλα (νεοκλασικά) - palazzi, οι άρχοντες της πόλης συντήρησαν τα ιστορικά κτίρια, μετατρέποντας τη πόλη σε ένα ζωντανό μουσείο, το οποίο θα μπορούσαν να επισκεφτούν χιλιάδες άνθρωποι στο μέλλον.

Ο 20^ος αιώνας όμως, με την αλόγιστη εκβιομηχάνιση και τη καταστροφή του περιβάλλοντος, τους άλλαξε τα σχέδια.

Η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας που προκαλείται από το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ευθύνεται για την άνοδο της θερμοκρασίας. Επομένως, εφόσον κάνει ζέστη, λιώνουν οι πάγοι στους Πόλους και καθώς παγκοσμίως ανεβαίνει η στάθμη του νερού, η παλίρροια επισκέπτεται ολοένα και πιο συχνά, αλλά και πιο σφοδρά τη Βενετία.

Οι Βενετσιάνοι, γνώριζαν από παλιά ότι η πόλη τους βυθίζεται. Σήμερα, ξέρουν ότι βυθίζεται λόγω της φυσικής απόθεσης των ιζημάτων της λιμνοθάλασσας, αλλά και επειδή αντλούν αδιάκοπα γλυκό νερό, από ένα βαθύτερο υδροφόρο ορίζοντα, που βρίσκεται κάτω από τη πόλη. Σε αυτό έρχεται να προστεθεί και η καταστροφή του περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα την πιο γρήγορη βύθιση της Βενετίας.

Χίλια εξακόσια χρόνια πριν, την εποχή που περίπου ιδρύθηκε η πόλη, η σταθεροποιημένη στάθμη της θάλασσας της Αδριατικής, ήταν περίπου 2 μέτρα κάτω από το σημερινό επίπεδο. Οι Βενετοί για πάνω από χίλια χρόνια, μπορούσαν να αντιμετωπίζουν τις παλίρροιες και να ζουν σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί το υγρό στοιχεία. Ακόμα και το 1900 για παράδειγμα, μονάχα 7 φορές το χρόνο η παλίρροια κάλυπτε τη πλατεία του Αγίου Μάρκου.

Αργότερα και μέχρι το 1989, η παλίρροια εμφανιζόταν έως και 40 φορές το χρόνο. Τότε, για πρώτη φορά οι κάτοικοι έπρεπε να αντιμετωπίσουν την απίστευτη κίνηση και ταλαιπωρία στις μετακινήσεις τους, αφού όλα τα μέσα μεταφοράς είναι πλωτά και οι βάρκες σφήνωναν κάτω από τα γεφύρια, με αποτέλεσμα να μπλοκάρουν τη κυκλοφορία όλης της πόλης.

Το 1996, το νερό ανέβηκε στο 1,94 μέτρο, με αποτέλεσμα να ξεπεράσει τα γόνατα των τουριστών και να υπερπηδήσει τα σακιά άμμου, που είχαν τοποθετηθεί στην είσοδο του Αγίου Μάρκου και του παλατιού των Δόγηδων, προκαλώντας καταστροφές.

Τα τελευταία 10 χρόνια, η πλατεία του Αγίου Μάρκου πλημμυρίζει πάνω από 100 φορές το χρόνο.

Ολοένα και πιο συχνά, κάτοικοι και επισκέπτες της πόλης αναγκάζονται να περπατούν πάνω στις ανυψωμένες ξύλινες πλατφόρμες – passarelle, γιατί οι παλίρροιες καλύπτουν πια και τα πεζοδρόμια.

Το Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2010, η στάθμη του νερού έφτασε τα 1,40 μέτρα, πάνω από το μέσο όρο του επιπέδου της θάλασσας, με αποτέλεσμα οι αρχές να απομακρύνουν από τη πλατεία του Αγίου Μάρκου και τις «passarelle», αφού το νερό μπορούσε να τις παρασύρει. Την ημέρα εκείνη βρέθηκε κάτω από το νερό το 55% της πόλης!

Σήμερα οι παλίρροιες δεν ενοχλούν όπως συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά καταστρέφουν. Η θάλασσα, αντί να έρθει σε επαφή μόνο με το στεγανό μάρμαρο, που καλύπτει τα θεμέλια της πόλης, βρέχει ή και καλύπτει συχνά τα διαπερατά τούβλα της οικοδομής. Το αλμυρό νερό της Αδριατικής, μουσκεύει τους τοίχους και τελικά μπαίνει μέσα στα σπίτια, καταστρέφοντας τις νωπογραφίες και τα θαυμάσια έργα τέχνης που για αιώνες διατηρούνταν στη πόλη.

Μέχρι το τέλος του 21^ου αιώνα, σύμφωνα με τους επιστήμονες η Βενετία, δεν θα είναι μια κατοικήσιμη πόλη, ίσως και να μην υπάρχει πια. Ήδη, αρκετοί κάτοικοι την εγκαταλείπουν. Κάποιοι όμως, οι οποίοι έχουν οικολογική συνείδηση παραμένουν εκεί και αγωνίζονται να τη σώσουν.

Όλοι θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε και να σταματήσουμε την οικολογική καταστροφή, πριν να είναι πια αργά, όχι μόνο για τη Βενετία αλλά για όλο το πλανήτη.  

Άγγελος Ρομπόρας

_____________________________________________________________________________

Οι μαθητές ιταλικής του τμήματος Γ3, Νίκος Ρούσσος, Γιάννης Πούλιος, Εμμανουήλ Σκαραμαγκάς, Σενερίν Κάντριου και ο Άγγελος Ρομπόρας,  παρουσίασαν την εργασία «VENEZIA».

Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το Διαδίκτυο.

Συντονισμός εργασίας και επιμέλεια κειμένων, Ιωαννίδου Θεοδώρα-Ρίκα, καθηγήτρια ιταλικής γλώσσας.

Γυμνάσιο Πάρου