Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2016

Πρωτοχρονιάτικα έθιμα από τον Καλόξυλο & τη Κωμιακή της Νάξου

Μαντέματα
Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, καθισμένοι στο μαγκάλι με τα αναμμένα κάρβουνα, νέοι και νέες έβαζαν φύλλα ελιάς στα κάρβουνα να δουν αν τους αγαπά εκείνη ή εκείνος που είχαν στο νου τους.
Έλεγαν, λοιπόν βάζοντας το λιόφυλλο:
-αν μ’ αγαπά, να ντριμπηδήσει, αν δε μ’ αγαπά να καεί να δαυλιστεί.
Αν πηδούσε το φύλλο, χαρές, γέλια, παλαμάκια. Αν καιγόταν βουβαμάρα...



Το ποδαρικό
Στις γιορτές του χωριού (Παναγίας, Αγίου Σπυρίδωνος, Αγίου Ανδρέα, Αγίας Βαρβάρας, Αγίου Σάββα, Αγίου Νικολάου, Αγίου Ελευθερίου, Αγίου Μοδέστου) όποιο σπίτι είχε εικόνα του Αγίου που γιόρταζε, την πήγαινε από βραδύς στον εσπερινό, στην εκκλησία του Αγίου Βασιλείου.
Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς την έπαιρνε ένα μέλος της οικογένειας και την πήγαινε στο σπίτι. Να μπει πρώτα ο Άγιος να κάμει το ποδαρικό, για να πάει καλά ο χρόνος.

Αφήγηση του εκπαιδευτικού Στυλιανού Παραρά δημοσιευμένη στο Φιλολογικό Ναξιακό Μέλλον.
Ενώ πληροφορούμαστε από την ΣΥΛΛΟΓΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΥΛΗΣ ΕΚ ΚΩΜΙΑΚΗΣ ΝΑΞΟΥ του φοιτητή (το 1970) φιλολογίας Εμμανουήλ Δημ Κορρέ όπως αυτή είναι δημοσιευμένη στη ψηφιακή βιβλιοθήκη Πέργαμος για την Πρωτοχρονιά στην Κωμιακή:
Τη παραμονή της Πρωτοχρονιάς ο νοικοκύρης έπαιρνε ένα κλαδί ελιάς και το έβαζε στην είσοδο του σπιτιού λέγοντας:
-ανι λείψει το φύλλο από την ελιά να λείψει και το καλό από μέσα στο σπίτι


Κατά τη διάρκεια του δεκαημέρου (25 Δεκεμβρίου – 5 Ιανουαρίου) οι Κωμιακίτες έκαιγαν στο τζάκι αγριλιές, φίδες και σκοινιές ‘’ για να είναι πλούσια η φωθιά και η θράκα ‘’.

Την μέρα της Πρωτοχρονιάς ο παππούς ή η γιαγιά έκαναν το ποδαρικό στα σπίτια των παιδιών τους. Έφερναν μια μεγάλη πέτρα και την έβαζαν στο κατώφλι λέγοντας:
-τόσο ένα βόλο μάλαμα να κάμετε εφέτη




Δεν υπάρχουν σχόλια: