O μεγάλος πανικός στο Χαλκί Νάξου εξ αφορμής της εκλείψεως της Σελήνης (1692)

Τη 12η Ιανουαρίου 1692 έγινε έκλειψη της σελήνης ορατής στη Νάξο, η οποία προκάλεσε μεγάλο πανικό στο Χαλκί. Τα χρόνια αυτά βρισκόταν στη... Νάξο ασκητής ο ιερομόναχος Χρύσανθος Σταυριώτης και μητροπολίτης ήταν ο Ιωάσαφ. Ο Χρύσανθος ήταν Νάξιος και ασκήτευε στο μοναστήρι του Σταυρού στο Σαγκρί της Νάξου, ζούσε μόνο με χόρτα, ψωμί και νερό, ήταν αγράμματος αλλά φλογερός ιεροκήρυκας και έχαιρε της εκτιμήσεως των Ναξιωτών οι οποίοι τον θεωρούσαν Άγιο άνθρωπο.
Τα Φώτα του 1692 ο Χρύσανθος άρχισε ξαφνικά να κηρύττει πως έρχεται το τέλος του κόσμου, μέσα σε 3 μέρες όλη η Νάξος ήταν ανάστατη. Ο ιερομόναχος έλεγε πως ο ήλιος θα βρέχει μολύβι και η σελήνη αίμα. Στο μεταξύ την 11η Ιανουαρίου μια δυνατή και σε διάρκεια βροχή έφερε μέγιστες ζημιές κυρίως στην Ορεινή Νάξο και οι Κωμιακίτες έλεγαν πως από μέρες πριν ακουγόταν υποχθόνιοι κρότοι.
Την 12η Ιανουαρίου ο Χρύσανθος ήταν στο Χαλκί, τις πρώτες νυχτερινές ώρες αυτής της μέρας έγινε η έκλειψη της σελήνης και το χρώμα της ήταν κατακόκκινο. Ο Χρύσανθος βγήκε στους δρόμους και άρχισε να καλεί τον κόσμο να μαζευτεί στη Πρωτόθρονο. Συναθροίστηκαν άπαντες στην εκκλησία όπου ο Χρύσανθος τους κάλεσε να μετανοήσουν διότι ήρθε το τέλος του κόσμου. Όλοι έκλαιγαν, οι γονείς αγκάλιαζαν τα παιδιά τους και ζητούσαν συγχώρεση για τις αμαρτίες τους. Άπαντες έμειναν στον ναό μέχρι να περάσει αυτή η νύχτα.
Η επόμενη όμως μέρα ανέτειλε αίθρια και διασκέδασε τους φόβους των Χαλκιωτών ενώ ο Χρύσανθος έγινε αντικείμενο του θαυμασμού όλου του λαού εφόσον κατάφερε να αναβάλει τη συντέλεια του κόσμου...


Καταγραφή από τον Γεώργιο Ν. Βαρδή δημοσιευμένη στην εφημερίδα ΦΩΝΗ ΝΑΞΟΥ ΠΑΡΟΥ το 1934

ΟΡΕΙΝΟΣ ΑΞΩΤΗΣ