Ο εξαφανισμένος (;) ναξιακός αγριόγατος

«Δύο πράγματα είναι άπειρα, το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία. Και για το σύμπαν δεν είμαι απολύτως σίγουρος»

Άλμπερτ Αϊνστάιν

Ακόμη ένα θύμα της ανθρώπινης βλακείας θα μπορούσε να θεωρηθεί και η εξαφάνιση του ναξιακού αγριόγατου, από μη παραγωγικές μάλιστα ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Η ανεξέλικτη δράση σημαντικού αριθμού ασυνείδητων κυνηγών, οι οποίοι με συστηματικό τρόπο έχουν εξολοθρεύσει σχεδόν την άγρια πανίδα του νησιού μας, δήθεν για λόγους «αναψυχής», αποτελεί την κυριότερη αιτία για τη σταδιακή μετατροπή της Νάξου σε νησί νεκρό από άγρια ζωϊκά είδη και δη σπάνια.

Ο αγριόγατος (Felis sylvestris), ευρέως διαδεδομένος μέχρι προ τινος στη Νάξο και προστατευόμενο είδος από τη Διεθνή Σύμβαση Cites [Πίνακας Καν. (ΕΚ) 338/97 – Εθνικό Ειδικό Καθεστώς (ΚΥΑ) 11-12-1998]^*, έχει πέσει θύμα των πυρών κάποιων ανεγκέφαλων, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι την ανυπαρξία του Κράτους και των μηχανισμών επιβολής της έννομης τάξης, καθώς και την αδυναμία, εάν όχι την απροθυμία, των υπολοίπων κυνηγών να τους ελέγξουν και να αναλάβουν οι ίδιοι την περιφρούρηση της απειλούμενης άγριας πανίδας, έχουν αναδειχθεί σε δημίους του φυσικού μας πλούτου.

Πιθανόν οι ίδιοι να πιστεύουν ότι ο ατρόμητος αγριόγατος αποτελεί ανταγωνιστή τους, καθότι κυνηγά τα ίδια με αυτούς θηράματα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι τα πάμπολλα κρούσματα λαθροθηρίας ενός μη βρώσιμου μάλιστα για τον άνθρωπο είδους, δεν συνδέονται και με καταστάσεις που άπτονται της ψυχιατρικής επιστήμης.

Εν τέλει ένα σπάνιο και αρχέγονο είδος, μοναδικό για την περιοχή των Κυκλάδων έχει ουσιαστικά εξαφανιστεί χάρη στο «χόμπυ» κάποιων επιτηδείων. Βεβαίως δεν θα είχαμε την απαίτηση ή την προσδοκία να είναι σε θέση οι ίδιοι να κατανοήσουν την σπουδαιότητα και της σημασία του ντόπιου αγριόγατου για το νησί μας, ούτε να έχουν την ευαισθησία να σεβαστούν το κοινό για όλους μας αγαθό που ονομάζεται φυσικό περιβάλλον.

 Ωστόσο, θα πρέπει να  επισημάνουμε ότι οι αγριόγατοι, σε αντιδιαστολή με τις οικόσιτες γάτες, δεν σκοτώνουν σε μεγάλες ποσότητες ούτε οικόσιτα (π.χ. κότες, περιστέρια) ούτε άγρια ζώα (π.χ. κουνέλια), αλλά τα θηράματά τους είναι μεμονωμένα και κατά κανόνα τα πιό άρρωστα. Κατ’ αυτόν λοιπόν τον τρόπο προλαμβάνεται η διάδοση ασθενειών στον υγιή πληθυσμό των θηραμάτων, καθιστώντας τους εξαιρετικά χρήσιμους για την οικολογική ισορροπία, ως μέλη της τροφικής αλυσίδας.

Επίσης, η μοναδικότητα του  είδους θα μπορούσε να καταστεί επωφελής και για την εικόνα της Νάξου  προς τα έξω, αποτελώντας μία ζωντανή  διαφήμιση του φυσικού της  πλούτου, έναν ακόμη πόλο έλξης για το νησί μας. Εξάλλου υπάρχουν μέρη στην Ελλάδα, των οποίων οι κάτοικοι έχουν αξιοποιήσει την ύπαρξη σπανίων αγρίων ζώων που ενδημούν στην περιοχή τους, μετατρέποντάς τα σε «μασκώτ» του τόπου τους.

Η έλλειψη όμως παιδείας, σε συνδυασμό με την «ομερτά» που έχει επικρατήσει στους κόλπους των κατοίκων των χωριών της Νάξου, αφενός έχει καταστρέψει τη βιοποικιλότητα του νησιού μας και αφετέρου κρατά τα στόματα κλειστά αναφορικά με τους ενόχους και τους δράστες αυτής της καταστροφής.

Δεδομένου ότι από το Κράτος δεν μπορούμε να περιμένουμε σχεδόν τίποτα, αφού δεν διαθέτει επαρκείς ελεγκτικούς μηχανισμούς, ούτε ενόπλους θηροφύλακες, ούτε βεβαίως τη βούληση να καταστείλει την παρανομία και να αποκαταστήσει την έννομο τάξη, το μόνο που θα μπορούσαμε ίσως να κάνουμε θα ήταν να ληφθούν πρωτοβουλίες ώστε να ανατεθεί από τις τοπικές κοινωνίες σε ειδικούς επιστήμονες (σε περίπτωση που τυχόν υπάρχει ακόμη εν ζωή στη Νάξο έστω και ένα ζευγάρι αγριόγατων), η μελέτη τους, η καταγραφή τους, η λήψη DNA και η αναπαραγωγή τους, με σκοπό τη διάσωσή τους, ακόμη ίσως και εκτός του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού. Επίσης, αν και δεν έχουμε ιδιαίτερες προσδοκίες, θα μπορούσαμε να απαιτήσουμε από τους τοπικούς ταγούς και τους εκπροσώπους μας στην κεντρική εξουσία τη θέσπιση μέτρων, ισχυρών κινήτρων και αντικινήτρων, για τη διάσωσή του είδους αυτού και γενικότερα της άγριας ζωής στο νησί μας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, εάν δεν είναι πλέον εντελώς αργά, ίσως θα μπορούσε ο ναξιακός αγριόγατος να συνεχίσει να υπάρχει και ν’ αποτελεί παρακαταθήκη και για τις επόμενες γενεές.

Θ.Κ. 

ΥΓ. Όποιος τυχόν έχει φωτογραφία ναξιακού αγριόγατου, παρακαλείται να την στείλει, ώστε να γίνει κτήμα όλων μας. (Η παραπάνω φωτογραφία έχει αλιευτεί από το διαδίκτυο και δεν προέρχεται από τη Νάξο).